PORTAKAL BİLGİ KARTLARI
MEVCUT DURUM
- Dünya Portakal üretimi 2017 yılında 3,9 milyon ha alanda 73,3 Milyon ton’ dur (FAO,2018).
- En önemli üretici ülkeler; Brezilya (17,4 milyon ton), Çin(8,7 milyon ton) ve Hindistan (7,6 milyon ton), Meksika (4,7 milyon ton) ve ABD (4,6 milyon ton)’dir. Türkiye 1,95 milyon ton üretim ile 9 uncu sırada gelmekte olup dünya üretiminin yaklaşık % 2,65’ini karşılamaktadır.(FAO,2018).
- Dünya portakal ihracatı 6,8 milyon ton olup ihracatta İspanya 1,5 milyon tonla ilk sırada, Güney Afrika Cumhuriyeti(1 milyon ton), Mısır(750 bin ton) ve ülkemiz 400 bin tonla 4 üncü sırada gelmektedir.
- Ülkemiz 2017 yılı üretimi ise 513.396 da alanda 1.950.000 tondur. 2018 yılı üretimi ise 508.063 da alanda 1.900.000 tondur. 2018 yılı meyve veren portakal ağacı sayısı 13.150.076 adettir.(TÜİK,2019)
- Dünya ortalama portakal verimi 1.788 kg/da iken, ülkemiz ortalama verimi 3.339 kg/da ile dünya ortalamasından %79 fazladır.
- Üretilen portakal çeşitleri; Washington Navel(erkenci), Washington Navelina, Valencia(en geççi), Moro (Kan Portakalı), Taracco, Shamoti(Yafa Portakalı), Hamlin, Alanya dilimli, Kozan, Dörtyol ve Finike gibi çeşitlerdir.
Yıllar |
ÇKS’de Kayıtlı Üretici Sayısı |
Kayıtlı alan(da) (ÇKS) | Alan (da) |
Üretim (ton) |
Üretim Değeri (Bin TL) |
Verim (kg/da) | Fiyat (TL/kg) |
Maliyet (TL/kg) |
2002 | - | 464.000 | 1.250.000 | 437.500 | 2.863 | 0,35 | 0,25 | |
2003 | 15.896 | 474.000 | 1.250.000 | 450.000 | 2.829 | 0,36 | 0,14 | |
2011 | 17.200 | 548.170 | 1.730.146 | 847.771 | 3.433 | 0,49 | 0,43 | |
2012 | 17.275 | 562.472 | 1.661.111 | 1.142.365 | 3.345 | 0,51 | 0,47 | |
2013 | 17.555 | 547.587 | 1.781.259 | 1.015.394 | 3.156 | 0,53 | 0,47 | |
2014 | 18.061 | 546.534 | 1.779.675 | 968.313 | 3.257 | 1,05 | 0,50* | |
2015 | 17.685 | 542.984 | 1.816.798 | 1.091.744 | 3.339 | 1,05* | 0,59* | |
2016 | 18.923 | 526.958 | 1.850.000 | 1.073.728 | 3.917** | 0,73** | 0,66** | |
2017 | 18.742 | 273.768 | 513.396 | 1.950.000 | 1.308.891 | 3.917** | 0,73** | 0,66** |
2018 | 19.255 | 267.522 | 508.063 | 1.900.000 | 1.484.148 | 3.740** | 0,84** | 0,68** |
2002-2018 % Değişim | 9,5 | 52 | 239 | 39 | 140 | 132 |
ÜRETİM VERİLERİ
Kaynak: TÜİK, TEPGE * UTK ** TAMSİS
- Ülkemizde 2018 yılı itibariyle portakal dikim alanımızda 2002 yılına göre % 10, üretim miktarımızda % 52 oranında artış olmuştur.
- Portakal üretiminin en yaygın olduğu iller; Antalya(525.821 ton), Adana(416.102 ton), Hatay(319.026 ton), Mersin(288.5747 ton), Muğla (265.610 ton) ve Aydın(61.544 ton)’dır.
- Ulusal Turunçgil Konseyi tarafından 2015/2016 maliyeti 0,59 TL/kg olarak belirtilmiştir. TAMSİS verilerine göre 2016 yılı maliyeti 0,66 TL/kg, fiyatı ise 0,73 TL dir.
- Ülkemizde portakalın kişi başına tüketimi 10,8 kg, yeterlilik derecesi % 197,9 iken yurt içi tüketimi 950 bin tondur. (TÜİK 2017/2018).
PORTAKAL HAL FİYAT VERİLERİ
Ankara, İstanbul, Antalya ve Mersin Portakal ortalama hal fiyatı (TL/kg) | 01.12.2016 | 15.02.2017 | 15.12.2017 | 10.01.2018 |
0,95 | 0,85 | 0,80 | 0,47 | |
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Hal Kayıt Sistemi (TL/kg) | 15.02.2018 | 15.03.2018 | 16.04.2018 | 10.10.2018 |
0,86 | 0,89 | 0,75 | 6,4 |
TÜFİS FİYATLARI(KG/TL)
12.12.2018 |
ÜRETİCİ | HAL | PAZAR | MARKET |
1,24 | 1,95 | 2,56 | 2,99 | |
31.01.2019 | 0,94 | 1,64 | 2,27 | 2,85 |
05.03.2019 | 1,03 | 2,23 | 2,75 | 3,34 |
25.04.2019 | 1,03 | 3,05 | 3,67 | 3,73 |
22.05.2019 | 0,90 | 2,47 | 3,38 | 3,65 |
PORTAKAL DIŞ TİCARETİ
Yıllar |
İhracat Miktarı (ton) |
İhracat Değeri |
İthalat Miktarı (Ton) |
İthalat Değeri (Bin $) |
|
2002 | 190.396 | 56.491 | 40.330 | 4.804 | |
2003 | 177.288 | 59.068 | 41.374 | 6.463 | |
2011 | 367.091 | 263.460 | 44.259 | 12.955 | |
2012 | 327.373 | 230.410 | 30.816 | 12.022 | |
2013 | 281.512 | 184.383 | 33.472 | 10.437 | |
2014 | 342.164 | 190.390 | 28.213 | 7.421 | |
2015 | 332.951 | 167.289 | 45.697 | 9.858 | |
2016 | 403.420 | 179.813 | 36.797 | 9.958 | |
2017 | 390.154 | 156.919 | 48.296 | 12.157 | |
2018 | 449.913 | 161.441 | 33.232 | 7.551 | |
2019* | 98.967 | 28.575 | 11.983 | 2.924 | |
2002-2018 % Değişim |
136 | 186 | -18 | 57 |
Kaynak: TÜİK *3 AYLIK TİCARET
PORTAKAL DIŞ TİCARETİ
- Ülkemizin 2018 yılı ihracat miktarı 450 bin ton, değeri 162 milyon dolar’dır (TÜİK).
- Serbest Ticaret Anlaşmaları kapsamında 2018 yılında ise 33 bin ton ithalat karşılığı 7,5 milyon dolardır. En çok portakal ihracatı yaptığımız ülkeler; Irak, Rusya Federasyonu, Ukrayna, Gürcistan ve Romanya ve Azerbaycan.
- En çok portakal ithalatı yaptığımız ülke; KKTC, Rusya Federasyonu, Suriye’dir.
- Müşteri anlaşmazlığı ve ihracat yapılan ülkelerin kalıntı tolerans aralıklarının farklılık göstermesi gibi nedenlerden dolayı ihracattan geri dönen ürünler “Geri Gelen Eşya” kapsamında olan ürünlerdir. Turunçgil ürünleri de Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonuna kesinti yapılan ürün kapsamında olduğundan “ürünün ülkeye geri dönüşünde” ihracat esnasında yapılan kesintinin iadesi yapılmakta ve bu işlem yüzünden kayıtlarda ithalat yapılmış gibi gözükmektedir.
- Gümrük vergisi oranı % 54’dür.
DESTEKLER
- Pazar istekleri doğrultusunda yeni çeşitlerle üretimin artırılması ve hasat süresini uzatılması amacıyla uygulanan sertifikalı fidan desteklemesi kapsamında; 2005-2018 yılları arasında tesis edilen 15.039 da portakal bahçesi için 2.093.837 TL destek ödenmiştir.
- 2018 yılında sertifikalı ve standart aşılı fidanla bahçe tesislerine 100-280 TL/da destekleme yapılmaktadır.
- Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı ve toplam işletme büyüklüğü 5 dekar ve altında olan turunçgil üreticilerine 2018 üretim yılında dekara 100 TL Küçük Aile İşletmesi Desteği Ödemesi yapılmaktadır.
- Organik tarım uygulamalarında 2018 yılında kategorilerine göre 10-100 TL/da, iyi tarım uygulamalarında ise 50 TL/da destek verilmektedir.
- 2018 yılında biyoteknik ve biyolojik mücadele için dekara 50 TL destek verilmektedir.
- Bunun yanında girdi maliyetlerinin azaltılması amacıyla portakal üreticilerimize 2018 yılı için 11,35 TL/da mazot ve 4 TL/da gübre desteği verilmektedir.
- Basınçlı sulama sistemlerinin uygulanmasında SIFIR faizli kredi verilmektedir.
- KKYD kapsamında Mevcut üretiminden elde edilen ürünün kalitesini koruyarak daha uzun bir süre pazara ürün arzını sağlamak üzere meyve sebze işleme, paketleme, tasnif, soğuk hava deposu projelerine %50 hibe desteği
PORTAKAL DENGE TABLOSU (2017/2018 ) | |
Üretim (Ton) | 1.950.000 |
Ekilen alan (Ha) | - |
Üretim kayıpları (Ton) | 70.200 |
Arz=Kullanım (Ton) | 1.995.574 |
Kullanılabilir üretim (Ton) | 1.879.800 |
İthalat (Ton) | 115.774 |
AB 28 ithalat (Ton) | 3,322 |
Yurt içi kullanım (Ton) | 949.643 |
Tüketim (Ton) | 873.672 |
Kayıplar (Ton) | 75.971 |
İhracat (Ton) | 1.045.931 |
AB 28 ihracat (Ton) | 88.749 |
Kişi başına tüketim (kg) | 10,8 |
Yeterlilik derecesi (%) | 197,9 |
KAYNAK: TUİK |
İller 2018 sıralama
İller | Meyve Veren Yaşta Ağaç Sayısı (Adet) | Meyve Vermeyen Yaşta Ağaç Sayısı | Toplu Meyveliklerin Alanı (Dekar) | Üretim Miktarı (Ton) |
Antalya | 3.368.468 | 242.008 | 127.541 | 525.821 |
Adana | 2.825.702 | 146.528 | 120.571 | 416102 |
Hatay | 1.935.968 | 24.205 | 76.715 | 319026 |
Mersin | 2.032.098 | 153.858 | 82.343 | 288547 |
Muğla | 1.885.057 | 43.947 | 64.109 | 265610 |
Aydın | 881.935 | 49.603 | 30.006 | 61544 |