PORTAKAL BİLGİ KARTLARI

MEVCUT DURUM

  • Dünya Portakal üretimi 2017 yılında 3,9 milyon ha alanda 73,3 Milyon ton’ dur (FAO,2018).
  • En önemli üretici ülkeler; Brezilya (17,4 milyon ton), Çin(8,7 milyon ton) ve Hindistan (7,6 milyon ton), Meksika (4,7 milyon ton) ve ABD (4,6 milyon ton)’dir. Türkiye 1,95 milyon ton üretim ile 9 uncu sırada gelmekte olup dünya üretiminin yaklaşık % 2,65’ini karşılamaktadır.(FAO,2018).
  • Dünya portakal ihracatı 6,8 milyon ton olup ihracatta İspanya 1,5 milyon tonla ilk sırada, Güney Afrika Cumhuriyeti(1 milyon ton), Mısır(750 bin ton) ve ülkemiz 400 bin tonla 4 üncü sırada gelmektedir.
    • Ülkemiz 2017 yılı üretimi ise 513.396 da alanda 1.950.000 tondur. 2018 yılı üretimi ise 508.063 da alanda 1.900.000 tondur. 2018 yılı meyve veren portakal ağacı sayısı 13.150.076 adettir.(TÜİK,2019)
    • Dünya ortalama portakal verimi 1.788 kg/da iken, ülkemiz ortalama verimi 3.339 kg/da ile dünya ortalamasından %79 fazladır.
    • Üretilen portakal çeşitleri; Washington Navel(erkenci), Washington Navelina, Valencia(en geççi), Moro (Kan Portakalı), Taracco, Shamoti(Yafa Portakalı), Hamlin, Alanya dilimli, Kozan, Dörtyol ve Finike gibi çeşitlerdir.
Yıllar

ÇKS’de

Kayıtlı Üretici Sayısı

Kayıtlı alan(da) (ÇKS) Alan
(da)
Üretim
(ton)
Üretim Değeri
(Bin TL)
Verim (kg/da) Fiyat
(TL/kg)
Maliyet
(TL/kg)
2002 -   464.000 1.250.000 437.500 2.863 0,35 0,25
2003 15.896   474.000 1.250.000 450.000 2.829 0,36 0,14
2011 17.200   548.170 1.730.146 847.771 3.433 0,49 0,43
2012 17.275   562.472 1.661.111 1.142.365 3.345 0,51 0,47
2013 17.555   547.587 1.781.259 1.015.394 3.156 0,53 0,47
2014 18.061   546.534 1.779.675 968.313 3.257 1,05 0,50*
2015 17.685   542.984 1.816.798 1.091.744 3.339 1,05* 0,59*
2016 18.923   526.958 1.850.000 1.073.728 3.917** 0,73** 0,66**
2017 18.742 273.768 513.396 1.950.000 1.308.891 3.917** 0,73** 0,66**
2018 19.255 267.522 508.063 1.900.000 1.484.148 3.740** 0,84** 0,68**
2002-2018 % Değişim      9,5 52 239 39 140 132

ÜRETİM VERİLERİ

                 Kaynak: TÜİK, TEPGE * UTK ** TAMSİS

  • Ülkemizde 2018 yılı itibariyle portakal dikim alanımızda 2002 yılına göre % 10, üretim miktarımızda % 52 oranında artış olmuştur.
  • Portakal üretiminin en yaygın olduğu iller; Antalya(525.821 ton), Adana(416.102 ton), Hatay(319.026 ton), Mersin(288.5747 ton), Muğla (265.610 ton) ve Aydın(61.544 ton)’dır.
  • Ulusal Turunçgil Konseyi tarafından 2015/2016 maliyeti 0,59 TL/kg olarak belirtilmiştir. TAMSİS verilerine göre 2016 yılı maliyeti 0,66 TL/kg, fiyatı ise 0,73 TL dir.
  • Ülkemizde portakalın kişi başına tüketimi 10,8 kg, yeterlilik derecesi % 197,9 iken yurt içi tüketimi 950 bin tondur. (TÜİK 2017/2018).

PORTAKAL HAL FİYAT VERİLERİ

Ankara, İstanbul, Antalya ve Mersin Portakal ortalama hal fiyatı (TL/kg) 01.12.2016 15.02.2017 15.12.2017 10.01.2018
0,95 0,85 0,80 0,47
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Hal Kayıt Sistemi (TL/kg) 15.02.2018 15.03.2018 16.04.2018 10.10.2018
0,86 0,89 0,75 6,4

TÜFİS FİYATLARI(KG/TL)

12.12.2018

ÜRETİCİ HAL PAZAR MARKET
1,24 1,95 2,56 2,99
31.01.2019 0,94 1,64 2,27 2,85
05.03.2019 1,03 2,23 2,75 3,34
25.04.2019 1,03 3,05 3,67 3,73
22.05.2019 0,90 2,47 3,38 3,65

 PORTAKAL DIŞ TİCARETİ

Yıllar

İhracat Miktarı
(ton)

İhracat

Değeri
(Bin $)

İthalat
Miktarı
(Ton)
İthalat Değeri
(Bin $)
 
 
 
2002 190.396 56.491 40.330 4.804  
2003 177.288 59.068 41.374 6.463  
2011 367.091 263.460 44.259 12.955  
2012 327.373 230.410 30.816 12.022  
2013 281.512 184.383 33.472 10.437  
2014 342.164 190.390 28.213 7.421  
2015 332.951 167.289 45.697 9.858  
2016 403.420 179.813 36.797 9.958  
2017 390.154 156.919 48.296 12.157  
2018 449.913 161.441 33.232 7.551  
2019* 98.967 28.575 11.983 2.924  

2002-2018 %

Değişim

136 186 -18 57  

Kaynak: TÜİK *3 AYLIK TİCARET

 

PORTAKAL DIŞ TİCARETİ

  • Ülkemizin 2018 yılı ihracat miktarı 450 bin ton, değeri 162 milyon dolar’dır (TÜİK).
  • Serbest Ticaret Anlaşmaları kapsamında 2018 yılında ise 33 bin ton ithalat karşılığı 7,5 milyon dolardır. En çok portakal ihracatı yaptığımız ülkeler; Irak, Rusya Federasyonu, Ukrayna, Gürcistan ve Romanya ve Azerbaycan.
  • En çok portakal ithalatı yaptığımız ülke; KKTC, Rusya Federasyonu, Suriye’dir.
  • Müşteri anlaşmazlığı ve ihracat yapılan ülkelerin kalıntı tolerans aralıklarının farklılık göstermesi gibi nedenlerden dolayı ihracattan geri dönen ürünler “Geri Gelen Eşya”  kapsamında olan ürünlerdir. Turunçgil ürünleri de Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonuna kesinti yapılan ürün kapsamında olduğundan “ürünün ülkeye geri dönüşünde” ihracat esnasında yapılan kesintinin iadesi yapılmakta ve bu işlem yüzünden kayıtlarda ithalat yapılmış gibi gözükmektedir.
  • Gümrük vergisi oranı % 54’dür.

 

 

 

 

 

 

DESTEKLER

  • Pazar istekleri doğrultusunda yeni çeşitlerle üretimin artırılması ve hasat süresini uzatılması amacıyla uygulanan sertifikalı fidan desteklemesi kapsamında; 2005-2018 yılları arasında tesis edilen 15.039 da portakal bahçesi için 2.093.837 TL destek ödenmiştir.
  • 2018 yılında sertifikalı ve standart aşılı fidanla bahçe tesislerine 100-280 TL/da destekleme yapılmaktadır.
  • Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı ve toplam işletme büyüklüğü 5 dekar ve altında olan turunçgil üreticilerine 2018 üretim yılında dekara 100 TL Küçük Aile İşletmesi Desteği Ödemesi yapılmaktadır.
  • Organik tarım uygulamalarında 2018 yılında kategorilerine göre 10-100 TL/da, iyi tarım uygulamalarında ise 50 TL/da destek verilmektedir.
  • 2018 yılında biyoteknik ve biyolojik mücadele için dekara 50 TL destek verilmektedir.
  • Bunun yanında girdi maliyetlerinin azaltılması amacıyla portakal üreticilerimize 2018 yılı için 11,35 TL/da mazot ve 4 TL/da gübre desteği verilmektedir.
  • Basınçlı sulama sistemlerinin uygulanmasında SIFIR faizli kredi verilmektedir.
  • KKYD kapsamında Mevcut üretiminden elde edilen ürünün kalitesini koruyarak daha uzun bir süre pazara ürün arzını sağlamak üzere meyve sebze işleme, paketleme, tasnif, soğuk hava deposu projelerine %50 hibe desteği

 

 

PORTAKAL DENGE TABLOSU (2017/2018 )
Üretim (Ton) 1.950.000
Ekilen alan (Ha) -
Üretim kayıpları (Ton) 70.200
Arz=Kullanım (Ton) 1.995.574
Kullanılabilir üretim (Ton) 1.879.800
İthalat (Ton) 115.774
AB 28 ithalat (Ton) 3,322
Yurt içi kullanım (Ton) 949.643
Tüketim (Ton) 873.672
Kayıplar (Ton) 75.971
İhracat (Ton) 1.045.931
AB 28 ihracat (Ton) 88.749
Kişi başına tüketim (kg) 10,8
Yeterlilik derecesi (%) 197,9
KAYNAK: TUİK

İller 2018 sıralama

İller Meyve Veren Yaşta Ağaç Sayısı (Adet) Meyve Vermeyen Yaşta Ağaç Sayısı Toplu Meyveliklerin Alanı (Dekar) Üretim Miktarı     (Ton)
Antalya 3.368.468 242.008 127.541 525.821
Adana 2.825.702 146.528 120.571 416102
Hatay 1.935.968 24.205 76.715 319026
Mersin 2.032.098 153.858 82.343 288547
Muğla 1.885.057 43.947 64.109 265610
Aydın 881.935 49.603 30.006 61544