MANDARİN BİLGİ KARTLARI

MEVCUT DURUM

  • Dünya Mandarin üretimi 2017 yılında 2,6 milyon ha alanda 33,4 Milyon ton’ dur (FAO,2018).
  • En önemli üretici ülkeler; Çin (18,1 milyon ton), İspanya (1,9 milyon ton) ve 3 üncü sırada 1 milyon 550 bin ton ile Ülkemiz yer almaktadır. Dünya üretiminin yaklaşık % 4,6’sını üretmekteyiz. (FAO, 2018)
  • Dünya mandarin ihracatı 5 milyon ton olup, İspanya 1,5 milyon tonla ilk sırada, ülkemiz ise 673 bin ton ile 2 nci sırada ve Çin(646 bin ton) ile 3 üncü sıradadır.(FAO,2017)
    • Ülkemiz Mandarin üretimi 2002 yılında 590 bin ton iken, 2016 yılında 465.690 dekar alanda 1.3 milyon ton üretim gerçekleşmiştir. 2017 yılı mandarin üretimi ise 506.992 da alanda 1.550.469 tondur. 2018 mandarin üretimi 1.650.000 tondur(TÜİK,2019) 2018 yılı meyve veren mandarin ağacı sayısı 14.396.446 adettir.
    • Dünya ortalama mandarin verimi 1.154 kg/da iken, ülkemiz ortalama verimi 2.714 kg/da ile %135 fazladır. 2015 yılında Ülkemiz mandarin verimi çeşit ortalaması 2.898 kg/da’ dır.(En yüksek  verim King mandarinde olup 3.524 kg/da)
    • Ülkemizde üretilen mandarin çeşitleri; Clausellina, Okitsu(en erkenci) King, Fremont, Lee, Marisol, Satsuma, Mineola, Robinson, Yerli Apireno, Fairchild, Klemantin, Fortune ve en geççi çeşit Murcott’dur.Dünyada üretilen en yaygın çeşitler ise Satsuma, Klemantin, King, Marisol, Fremont, Fortune, Robinson, Nova, Lee ve Owari’dir.

Yıllar

Kayıtlı Üretici Sayısı
 (ÇKS)
Kayıtlı alan (ÇKS) Alan
(da)
Üretim
  (ton)
Üretim Değeri
 (Bin TL)
Verim (kg/da) Fiyat
(TL/kg)
Maliyet
(TL/kg)
2002 -   288.500 590.000 206.500 2.276 0,35 0,24
2003 7.676   320.000 550.000 275.000 1.936 0,50 0,13
2011 10.274   345.351 872.251 514.628 2.526 0,59 0,46
2012 11.029   362.982 874.832 716.334 2.410 0,62 0,50
  2013 11.976   386.920 942.226 620.158 2.435 0,65 0,45
  2014 12.593   417.453 1.046.899 607.567 2.501 1,10 0,47*
  2015 13.061   435.097 1.156.365 707.728 2.898 2,75 0,56*
  2016 14.497   465.690 1.337.037 839.334 3,406 0,86 0,66
  2017 14.827 392.957 506.992 1.550.469 1.129.033 3.406** 0,86** 0,66**
  2018 16.809 396.935 515.912 1.650.000 1.344.813 3.198** 0,81** 0,54**
2002-2018 % Değişim   79 180 556 56 131 125

ÜRETİM VERİLERİ        

Kaynak: TÜİK, TEPGE   * UTK  ** TAMSİS

  • Ülkemizde 2018 yılı itibariyle mandarin dikim alanımızda 2002 yılına göre % 78, üretim miktarımızda % 180 oranında artış olmuştur.
  • Mandarin üretiminin en yaygın olduğu iller; 2018 yılı Hatay(590.370 ton), Adana(549.918 ton), Mersin(241.206 ton), İzmir(154.166 ton) ve Antalya(31.594 ton)’dır. (TÜİK,2019).
  • 2015 yılı maliyeti Ulusal Turunçgil Konseyinden edinilen bilgiler ışığında 0,56 TL/kg olarak gerçekleşmiştir. 2016 yılı TAMSİS verilerine göre fiyat; 0,86 TL ve maliyet 0,66 TL/kg olarak tespit edilmiştir.Ülkemizde mandarin tüketimi 725 bin ton,  kişi başına tüketimi 9 kg ve yeterlilik derecesi % 195’dir. (TÜİK,2017/2018)

MANDARİN HAL FİYAT VERİLERİ

Ankara, İstanbul, Antalya ve Mersin ortalama hal fiyatı (TL/kg)  15.12.2014  08.12.2015         01.12.2016 10.02.2017 15.12.2017
1,06 0,72 1,60 2,05  
Gümrük Ticaret Bak. Hal Kayıt Sistemi(TL/kg)  15.01.2018 15.02.2018 15.03.2018 16.04.2018 10.10.2018
0,69 1,45 1,83 1,20 3,2

TÜFİS FİYATLARI(TL/kg)

12.12.2018

ÜRETİCİ      HAL PAZAR MARKET
1,09 1,52 2,20 2,59
31.01.2019 1,09 2,26 2,64 3,79
05.03.2019 0,83 2,44 2,84 3,95
25.04.2019 0,65 2,81 3,17 4,50
22.05.2019 0,30 2,13 3,18 3,99

 

MANDARİN DIŞ TİCARETİ

 

 

Yıllar

İhracat Miktarı (ton) İhracat Değeri
 (Bin $)
İthalat Miktarı
(ton)
İthalat Değeri
(bin dolar)
 
 
 
2002 269.688 86.263 398 37  
2003 203.210 87.666 522 50  
2011 470.889 338.000 7.468 3.088  
2012 405.893 292.701 9.724 3.971  
2013 532.062 356.533 10.696 3.784  
 2014 635.175 363.825 16.038 4.782  
2015 561.476 295.387 19.185 6.277  
2016 672.664 321.871 22.435 6.056  
2017 693.964 332.509 24.720 5.813  
2018 740.590 311.369 28.300 10.265  
2019* 120.788 51.986 21.113 6.016  
2002-2018 % Değişim 175 261 7.010 27.643  

Kaynak: TÜİK * 3 AYLIK veriler

 MANDARİN DIŞ TİCARETİ

  • 2018 yılı mandarin ihracat miktarı 741 bin ton, değeri 311 milyon dolardır.
  • Serbest Ticaret Anlaşmaları gereğince 2018 yılı ithalat miktarı 28 bin ton karşılığı 10 milyon dolardır.(TÜİK)
  • En çok mandarin ihracatı yaptığımız ülkeler;
  • Rusya, Irak, Ukrayna, Suudi Arabistan ve Romanya, Belarus, Bileşik Krallık
  • Müşteri anlaşmazlığı ve ihracat yapılan ülkelerin kalıntı tolerans aralıklarının farklılık göstermesi gibi nedenlerden dolayı ihracattan geri dönen ürünler “Geri Gelen Eşya”  kapsamında olan ürünlerdir. Turunçgil ürünleri de Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonuna kesinti yapılan ürün kapsamında olduğundan “ürünün ülkeye geri dönüşünde” ihracat esnasında yapılan kesintinin iadesi yapılmakta ve bu işlem yüzünden kayıtlarda ithalat yapılmış gibi gözükmektedir.
  • Gümrük vergisi oranı % 54’dür.

DESTEKLER

  • Pazar istekleri doğrultusunda yeni çeşitlerle üretimin artırılması ve hasat süresini uzatılması amacıyla uygulanan sertifikalı fidan desteklemesi kapsamında; 2005-2018 yılları arasında tesis edilen 122.036 da mandarin bahçesi için 12.771.965 TL destek ödemesi yapılmıştır.
  • 2018 yılında sertifikalı ve standart aşılı fidanla bahçe tesislerine 100-280 TL/da destekleme yapılmaktadır.
  • Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı ve toplam işletme büyüklüğü 5 dekar ve altında olan turunçgil üreticilerine 2018 üretim yılında dekara 100 TL Küçük Aile İşletmesi Desteği Ödemesi ödemesi yapılmaktadır.
  • Organik tarım uygulamalarında 2018 yılında kategorilerine göre 100 TL/da, iyi tarım uygulamalarında ise 50 TL/da destek verilmektedir.
  • 2018 yılında biyoteknik ve biyolojik mücadele için dekara 50 TL destek verilmektedir.
  • Bunun yanında girdi maliyetlerinin azaltılması amacıyla mandarin üreticilerimize 2018 yılında 11,35 TL/da mazot ve 4 TL/da gübre desteği verilmektedir.
  • Tarım Sigortaları kapsamında poliçe bedelinin %50’si Bakanlığımızca desteklenmektedir.
  • Basınçlı sulama sistemleri tesisinde SIFIR faizli kredi verilmektedir.

 

  • KKYD kapsamında Mevcut üretiminden elde edilen ürünün kalitesini koruyarak daha uzun bir süre pazara ürün arzını sağlamak üzere meyve sebze işleme, paketleme, tasnif, soğuk hava deposu  projelerine %50 hibe desteği

 

 

MANDARİN DENGE TABLOSU (2017/2018)
Üretim (Ton) 1.550.469
Ekilen alan (Ha) -
Üretim kayıpları (Ton) 17.055
Arz=Kullanım (Ton) 1.558.905
Kullanılabilir üretim (Ton) 1.533.414
İthalat (Ton) 25.491
AB 28 ithalat (Ton) 1
Yurt içi kullanım (Ton) 788.285
Tüketim (Ton)              725.222
Kayıplar (Ton) 63.063
İhracat (Ton) 770.620
AB 28 ihracat (Ton) 60.821
Kişi başına tüketim (kg) 9,0
Yeterlilik derecesi (%) 194,5
KAYNAK: TUİK
İller Meyve veren ağaç sayısı Meyve vermeyen ağaç sayısı Alan(da) Üretim(ton)
Hatay 4.179.458 1.023.907 153.492 590.370
Adana 5.011.632 2.048.634 201.106 549.918
Mersin 1.593.930 315.237 60.286 241.206
İzmir 1.732.295 67.945 46.851 154.166
Antalya 285.330 55.027 9.837 31.594
Aydın 553.581 101.986 15.366 28.350
Muğla 404.295 31.217 12.346 22.281