MANDARİN BİLGİ KARTLARI
MEVCUT DURUM
- Dünya Mandarin üretimi 2018 yılında 3,6 milyon ha alanda 34,3 Milyon ton ve 2019 yılında ise 2,8 milyon ha alanda 35,4 milyon tondur. (FAO,2020).
- En önemli üretici ülkeler; Çin (19,7 milyon ton), İspanya (1,8 milyon ton) ve 3 üncü sırada 1 milyon 400 bin ton ile Ülkemiz yer almaktadır. Dünya üretiminin yaklaşık % 4’ünü üretmekteyiz. (FAO, 2020)
- Dünya mandarin ihracatı 5,3 milyon ton olup, İspanya 1,4 milyon tonla ilk sırada, ülkemiz ise 752 bin ton ile 2 nci sırada, Çin (640 bin ton) ve Fas (465 bin ton) ile 4 üncü sıradadır.(FAO,2019)
- Ülkemiz Mandarin üretimi 2002 yılında 590 bin ton iken 2019 yılı mandarin üretimi 535.536 da alanda 1.400.000 ton ve 2020 yılı üretim ise 1.585.629 tondur.(TÜİK,2020)
- Dünya ortalama mandarin verimi 1.285 kg/da iken, ülkemiz ortalama verimi 2.614 kg/dadır. (En yüksek verim King mandarinde olup 3.524 kg/da)
- Ülkemizde üretilen mandarin çeşitleri; Clausellina, Okitsu(en erkenci) King, Fremont, Lee, Marisol, Satsuma, Mineola, Robinson, Yerli Apireno, Fairchild, Klemantin, Fortune ve en geççi çeşit Murcott’dur.Dünyada üretilen en yaygın çeşitler ise Satsuma, Klemantin, King, Marisol, Fremont, Fortune, Robinson, Nova, Lee ve Owari’dir.
ÜRETİM VERİLERİ
Yıllar |
Kayıtlı Üretici Sayısı (ÇKS) |
Alan (da) |
Üretim (ton) |
Üretim Değeri (Bin TL) |
Verim (kg/da) | Fiyat (TL/kg) |
Maliyet (TL/kg) |
2002 | - | 288.500 | 590.000 | 206.500 | 2.276 | 0,35 | 0,24 |
2015 | 13.061 | 435.097 | 1.156.365 | 707.728 | 2.898 | 2,75 | 0,56 |
2016 | 14.497 | 465.690 | 1.337.037 | 839.334 | 3,406 | 0,86 | 0,66 |
2017 | 14.827 | 506.992 | 1.550.469 | 1.129.033 | 3.406** | 0,86** | 0,66** |
2018 | 16.809 | 515.912 | 1.650.000 | 1.344.813 | 3.198** | 0,81** | 0,54** |
2019 | 15.484 | 535.536 | 1.400.000 | 1.239.452 | 2.614 | 0,95 | 0,64 |
2020 | 18.477 | 598.328 | 1.585.629 | 2.016.441 | 2.650 | 1,19 | |
2002-2020 % Değişim | 107 | 169 | 8.764 | 164 | 131 | 125 |
Kaynak: TÜİK ** TEPGE ** UTK ** TAMSİS
- Ülkemizde 2020 yılı itibariyle mandarin dikim alanımızda 2002 yılına göre % 107, üretim miktarımızda % 169 oranında artış olmuştur.
- Mandarin üretiminin en yaygın olduğu iller; Adana, Hatay, Mersin, İzmir, Aydın ve Antalya’dır. (TÜİK,2020).
- Ülkemizde mandarin tüketimi 547 bin ton, kişi başına tüketimi 6,6 kg ve yeterlilik derecesi % 232,8’dir. (TÜİK,2019/2020)
MANDARİN HAL FİYAT VERİLERİ
Ankara, İstanbul, Antalya ve Mersin ortalama hal fiyatı (TL/kg) | 15.12.2014 | 08.12.2015 | 01.12.2016 | 10.02.2017 | 15.12.2017 |
1,06 | 0,72 | 1,60 | 2,05 | ||
Gümrük Ticaret Bak. Hal Kayıt Sistemi(TL/kg) | 15.01.2018 | 15.02.2018 | 15.03.2018 | 16.04.2018 | 10.10.2018 |
0,69 | 1,45 | 1,83 | 1,20 | 3,2 |
TÜFİS FİYATLARI(TL/kg)
12.12.2018 |
ÜRETİCİ | HAL | PAZAR | MARKET |
1,09 | 1,52 | 2,20 | 2,59 | |
31.01.2019 | 1,09 | 2,26 | 2,64 | 3,79 |
05.03.2019 | 0,83 | 2,44 | 2,84 | 3,95 |
25.04.2019 | 0,65 | 2,81 | 3,17 | 4,50 |
05.02.2020 | 1,87 | 2,51 | 3,30 | 3,92 |
30.10.2020(Mersin ve Ankara Hal fiyatı) | 2-4 | |||
25.01.2021 | 3,5 |
MANDARİN DIŞ TİCARETİ
Yıllar | İhracat Miktarı (Ton) | İhracat Değeri (Bin $) | İthalat Miktarı (Ton) | İthalat Değeri (Bin $) | |
2002 | 269.688 | 86.263 | 398 | 37 | |
2015 | 561.476 | 295.387 | 19.185 | 6.277 | |
2016 | 672.664 | 321.871 | 22.435 | 6.056 | |
2017 | 693.964 | 332.509 | 24.720 | 5.813 | |
2018 | 740.590 | 311.369 | 28.300 | 10.265 | |
2019 | 753.051 | 344.723 | 30.177 | 9.623 | |
2020 | 871.657 | 444.121 | 42.177 | 15.809 | |
2021* | 212.800 | 114.051 | 25.322 | 11.850 | |
2002-2020 % Değişim | 223 | 414 | 10.497 | 42.627 |
Kaynak: TÜİK * 2 aylık
- Ülkemizin 2020 yılı ihracat miktarı 2002 yılına göre % 223 oranında artarak 871 bin tona ulaşmıştır. İhracat değeri ise % 414 oranında artmış ve 444 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Serbest Ticaret Anlaşmaları kapsamında mandarine
- Gümrük vergisi oranı % 54’dür.
- En çok mandarin ihracatı yaptığımız ülkeler; Rusya, Irak, Ukrayna, Suudi Arabistan ve Romanya
- Müşteri anlaşmazlığı ve ihracat yapılan ülkelerin kalıntı tolerans aralıklarının farklılık göstermesi gibi nedenlerden dolayı ihracattan geri dönen ürünler “Geri Gelen Eşya” kapsamında olan ürünlerdir. Turunçgil ürünleri de Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonuna kesinti yapılan ürün kapsamında olduğundan “ürünün ülkeye geri dönüşünde” ihracat esnasında yapılan kesintinin iadesi yapılmakta ve bu işlem yüzünden kayıtlarda ithalat yapılmış gibi gözükmektedir.
DESTEKLER
- Pazar istekleri doğrultusunda yeni çeşitlerle üretimin artırılması ve hasat süresini uzatılması amacıyla uygulanan sertifikalı fidan desteklemesi kapsamında; 2005-2019 yılları arasında tesis edilen 134.710 da mandarin bahçesi için 14.096.456 TL destek ödemesi yapılmıştır.
- 2020 yılında sertifikalı ve standart aşılı fidanla bahçe tesislerine 100-280 TL/da destekleme yapılmaktadır.
- Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı ve toplam işletme büyüklüğü 5 dekar ve altında olan turunçgil üreticilerine 2020 üretim yılında dekara 100 TL Küçük Aile İşletmesi Desteği Ödemesi ödemesi yapılmaktadır.
- Organik tarım uygulamalarında 2020 yılında kategorilerine göre 100 TL/da, iyi tarım uygulamalarında ise 40 TL/da destek verilmektedir.
- 2020 yılında biyoteknik 80 TL ve biyolojik mücadele için dekara 50 TL destek verilmektedir.
- Bunun yanında girdi maliyetlerinin azaltılması amacıyla mandarin üreticilerimize 2021 yılında 23 TL Mazot/gübre desteği( 15 TL/da mazot ve 8 TL/da gübre desteği) verilmektedir. Ayrıca katı organik ve organomineral gübre desteği 20 TL/da
- Tarım Sigortaları kapsamındapoliçe bedelinin %50’si Bakanlığımızca
- Basınçlı sulama sistemleri tesisinde SIFIR faizli kredi verilmektedir. KKYD kapsamında Mevcut üretiminden elde edilen ürünün kalitesini koruyarak daha uzun bir süre pazara ürün arzını sağlamak üzere meyve sebze işleme, paketleme, tasnif, soğuk hava deposu projelerine %50 hibe desteği
MANDARİN DENGE TABLOSU (2019/2020) | |
Üretim (Ton) | 1.400.000 |
Ekilen alan (Ha) | - |
Üretim kayıpları (Ton) | 15.400 |
Arz=Kullanım (Ton) | 1.427.075 |
Kullanılabilir üretim (Ton) | 1.384.600 |
İthalat (Ton) | 42.475 |
AB 28 ithalat (Ton) | 58 |
Yurt içi kullanım (Ton) | 594.829 |
Tüketim (Ton) | 547.243 |
Kayıplar (Ton) | 47.586 |
İhracat (Ton) | 832.246 |
AB 28 ihracat (Ton) | 93.750 |
Kişi başına tüketim (kg) | 6,6 |
Yeterlilik derecesi (%) | 232,8 |
İller | Meyve veren ağaç sayısı | Meyve vermeyen ağaç sayısı | Alan(da) | Üretim(ton) |
Adana | 5.785.732 | 3.025.865 | 241.602 | 509.279 |
Hatay | 4.499.264 | 2.112.502 | 176.486 | 478.024 |
Mersin | 2.023.194 | 396.765 | 80.410 | 302.435 |
İzmir | 1.741.688 | 69.327 | 47.299 | 156.915 |
Aydın | 511.440 | 91.947 | 14.009 | 48.198 |
Muğla | 392.743 | 31.365 | 11.801 | 27.649 |
Antalya | 290.940 | 50.717 | 9.711 | 25.974 |
Diğer | 680.775 | 62.946 | 17.010 | 37.155 |
TOPLAM | 15.925.776 | 5.841.434 | 598.328 | 1.585.629 |
2020 yılı iller