Yaş meyve-sebze ihracatında Rusya’nın AB ülkeleri ve ABD’ye gıda ithalatında ambargo uygulamasıyla rotasını Türkiye’ye çevirmesi sonrası umutla başlayan başta narenciye olmak üzere yaş meyve-sebze ihracat sezonu, Rusya’nın para birimi rublenin dolar karşısında değer kaybetmesi sonrasında hayal kırıklığıyla sona erdi. İhracatçılar narenciye ihracat sezonu başlangıcı olan eylül ayında gerçekleştirdikleri ihracat ödemelerini yeni yeni almaya başlarken yaşanan sıkıntı, alacakların yüzde 60-70 arasında erimesini de beraberinde getirdi. İhracatçının sıkıntısı üreticiye de yansıdı. Yaşananların don, hortum, rüzgâr gibi doğal bir afet olarak değerlendirilmesini bekleyen üretici ise hükümetten destek istiyor. 

Konuyla ilgili aralarında Batı Akdeniz Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Mustafa Satıcı, Uludağ Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Dr. Salih Çalı, İstanbul Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Latif Ünal, Akdeniz Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Ali Kavak ve Doğu Karadeniz Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Ahmet Hamdi Gürdoğan’ın da yer aldığı 5 birlik başkanı ortak basın yayın bildirgesi yayınladı. 
Sektörün can çekiştiğini vurgulayan birlik başkanları bildirilerinde şu ifadelere yer verdi: 

“Rusya’nın AB üyesi ülkelerden yaş meyve sebze alımını durdurmasıyla Rusya’nın yaş meyve-sebze ihtiyacının karşılanmasında önemli bir konuma sahip Türkiye’de gerek üretici gerek ihracatçının beklentisi arttı. İç pazarda üretim bazında fiyatlar olması gerekenin çok üzerine çıktı. İhracatçılarımız ürünleri yüksek fiyatlardan satın almak durumunda kaldı. Ancak ambargo dolayısıyla oluşan beklenti nedeniyle ürün fiyatlarının katlanması, arz ve talep dengesinin bozulması ve diğer tedarikçi ülkelerden Rusya pazarına beklentilerin üzerinde ürün arzının gerçekleşmesiyle ihracatçılarımız yüksek fiyatlarla aldığı ürünleri Rusya pazarında büyük zararlarla satmak zorunda kaldı. Buna bir de alacaklarımızın yüzde 60-70 dolayında erimesi eklenince ihracatçılarımız ifl asın eşiğine geldi. Bu çerçevede yaş meyve sebze ihracatçılarımızın uğradıkları zararların bir nebze olsun telafisinin sağlanabilmesi adına acilen önlem alınması gerekmektedir.” 

Kaçmaz: Sektörümüz ayakta kalma mücadelesi veriyor 

Türkiye Yaş Meyve ve Sebze İhracatçılar Birliği Sektör Kurulu Başkanı Kemal Kaçmaz ise narenciyede Türkiye’nin 3,5 milyar dolarlık ihracat hedefi bulunduğunu hatırlatarak, “Biz hedefl erimize ulaşmak adına çalışmalarımızı sürdürüyoruz ancak yeterli değil. Umarız Rusya krizi kısa sürede sonlanır ve ihracatçı nefes alır. Ülke ekonomisine büyük faydaları olan sektörümüz ayakta kalma mücadelesi veriyor. Destek bekliyoruz” dedi. 

Can: Yaş meyve-sebze ihracatı bine yakın sektörü etkiliyor 

Mersin’de bin dekar alanda üretim yaptıklarını anlatan Canlar Gıda Tarım İşletmesi Genel Müdürü Tahsin Serhat Can, Rusya’da yaşanan sıkıntıların yalnızca ihracatçıyı değil, yaklaşık bine yakın sektörü olumsuz etkilediğini bildirdi. İhracatçının Rusya’dan parasını alamaması sonrasında üreticiye ödeme yapamadığını kaydeden Can, “Biz de paralelinde mazot, gübre, tohum, ilaç gibi girdilerimizi aldığımız kişilere ödeme yapamıyoruz. Çok büyük bir sektör sıkıntı yaşıyor” dedi. Yaşananların don, rüzgâr, hortum felaketi gibi değerlendirilip hükümetin sahip çıkması gerektiğini vurgulayan Can, “Bizim üretimimizin büyük bölümü ihracata gidiyor. İhracat olmayınca herkes ürününü iç pazara sürecek. İç pazarda fiyatlar zaten çok düşük, iyice düşecek ve üretici kayıp yaşayacak” değerlendirmesini yaptı. Sezona umutlu girmeleri nedeniyle herkesin yatırım yaptığına da dikkat çeken Can, bu yatırımların ödemelerinin de sıkıntıya gireceğini söyledi. 

Narenciyenin fiyatı dalında geriledi 

Mersin Narenciye Üreticileri Birliği Başkanı Ahmet Şahin ise konuşmasında yaşanan sıkıntı karşısında narenciye ürünlerinin fiyatının dalında 1.40 – 1.50 kuruştan 70-80 kuruşa kadar gerilediğini anlattı. İhracatçıların teşviklerini zamanında alamamalarının sıkıntısını yaşadıkları yönünde duyumlar aldıklarını kaydeden Şahin, “Hiç olmazsa bu teşvikler acil verilecek olursa sektöre sıcak para girişi olur ve sıkıntılar hafifl eyebilir” dedi.